Van persbericht tot provider
Nadat KPN in januari 2019 bekendmaakt dat zij het merk XS4ALL wil opheffen, ontstaat er veel ophef. Er komt een petitie, gevolgd door de oprichting van het actiecomité “XS4ALL Moet Blijven”. Het comité voert onvermoeibaar campagne, maar KPN verandert niet van gedachte. Het actiecomité schakelt vervolgens over op Plan B: de oprichting van een nieuwe internet service provider (ISP). Een nieuwe provider die het 'oude' gedachtegoed koestert: een vrij, open en toegankelijk internet voor iedereen, waarbij veiligheid, privacy en kwaliteit de kernwaarden zijn. Een vrije ISP, niet gebonden door aandeelhouderswaarde maar door de best mogelijke dienstverlening: Freedom.
Het jaar 2019 in vogelvlucht
10 januari: KPN kondigt aan een aantal merken op te willen heffen, waaronder XS4ALL.
Oud-XS4ALL-medewerker Kirsten Verdel start een petitie voor het behoud van de merknaam XS4ALL. De teller staat diezelfde avond al op 3800 handtekeningen.
14 januari: Oprichting actiecomité XS4ALL Moet Blijven
In het 
comité zitten onder meer oud-XS4ALL directeur Doke Pelleboer, oud-woordvoerder Sjoera Nas, campaigner Bob Overbeeke, de initiatiefnemer van de petitie Kirsten Verdel, maar ook Anco Scholte ter Horst en Twan Welboren, die we vandaag de dag terug zien in het management van Freedom. De strategie is meerzijdig: proberen in gesprek te komen met de KPN-top, actievoeren om zichtbaarheid te houden en inhoudelijk duidelijk maken waarom het zo belangrijk is om het gedachtegoed van XS4ALL te behouden.
23 januari: Actiecomité praat met KPN-top
Het lukt om met de KPN-top in gesprek te komen, maar die zit op de lijn ‘dit is gewoon een goede strategie en het gaat ons geld opleveren en niet kosten.’ Het actiecomité probeert KPN duidelijk te maken dat ze onderschatten hoeveel klanten weglopen als XS4ALL verdwijnt. Maar volgens KPN verdwijnt er helemaal niets voor klanten, "alleen de naam gaat weg". Dat gelooft niemand, omdat bekend is dat KPN juist ook de techniek wil integreren.
25 januari: KPN zegt dat besluit over opheffen vaststaat
28 januari: Startbijeenkomst XSMoetBlijven in Waag
Het actiecomité start een campagne met een eerste bijeenkomst in de Waag in Amsterdam. Iedereen werkt gratis mee. De petitie die oproept tot behoud van de provider is dan al meer dan 45.000 keer ondertekend! Het wordt menens.
Plan A is: 'XS4ALL moet blíjven', maar er wordt ook gewerkt aan een plan B, voor het geval KPN niet beweegt en de plannen definitief doorzet. Het actiecomité wil linksom of rechtsom de ideologische waarden van XS4ALL behouden. De ideeën over Plan B worden direct naar de achterban gecommuniceerd. Drijvende kracht Kirsten Verdel verwerft via een nieuwsbrief en social media razendsnel een betrokken achterban van tienduizenden abonnnees. Ook stromen de donaties binnen (ruim 45.000 euro!) waarmee het comité campagne kan voeren.
Kirsten: “Ik heb in 2019 ongeveer 35.000 e-mails persoonlijk beantwoord, geen grap”.
25 maart: Oprichting Stichting Appeltaart
Achter de schermen wordt vast de eerste stap in Plan B gezet: met de oprichting van Stichting Appeltaart wordt de start van een nieuwe internetprovider mogelijk. Met een bijzondere constructie: de Stichting Appeltaart wordt ook eigenaar van het nieuwe bedrijf. De juridische structuur is zo vormgegeven dat het eigendom niet is gericht op economisch gewin, maar op ideologische standvastigheid.
27 maart: Bliksemactie bij Rijksmuseum
Wanneer KPN in het Rijksmuseum een besloten bijeenkomst houdt met de top 75 medewerkers van het bedrijf, laat het actiecomité van zich horen. Met grote letters ‘I AM XS4ALL’ nemen actievoerders plaats voor de ingang van het Rijksmuseum. KPN-medewerkers krijgen een flyer met het verzoek het ‘culturele interneterfgoed XS4ALL’ niet te verkwanselen.
"Beste KPN medewerker,
… Ons cultureel erfgoed komt natuurlijk nergens zo mooi tot zijn recht als in het Rijksmuseum. Denken jullie in dat kader vanavond ook nog eens goed na over het culturele interneterfgoed dat KPN in haar bezit heeft?"
10 april: KPN haalt bakzeil - actie bij aandeelhoudersvergadering
KPN gaat toch alternatieven onderzoeken na dreiging rechtsgang OR, dit meldt het Algemeen Dagblad. De OR van XS4ALL heeft een verzoekschrift ingediend bij de Ondernemingskamer om de eigenstandige positie bevestigd te krijgen, waardoor een adviesaanvraag over XS4ALL ook langs hen zou moeten. KPN belooft daarop 'in de breedste zin van het woord' alternatieven te gaan bekijken voor het stoppen met XS4ALL. De OR stapt nog maar even niet naar de rechter.
Verder grijpt het actiecomité de aandeelhoudersvergadering van 10 april aan voor een ludieke actie: zo'n 40 XS4ALL-ers en sympathisanten hebben aandelen van KPN gekocht, zodat zij deel kunnen nemen aan deze aandeelhoudervergadering. Tijdens de vergadering stellen ze kritische vragen aan topman Maximo Ibarra en financiële man Jan Kees de Jager. En het heeft effect: er volgt een uitnodiging van KPN CEO Maxima Ibarra voor nieuwe gesprekken.
3 juni: Gesprek actiecomité met KPN CEO Ibarra (waarin verkoop tóch optie wordt)
Het actiecomite legt Ibarra voor dat hij XS4ALL kan verkopen. XS4ALL zou in dat geval nog lange tijd de fysieke connectie bij KPN afnemen en zo inkomsten opleveren, terwijl KPN wel verlost is van 'al het gedoe'. Ibarra vindt het een interessant idee. Zes weken later vraagt Ibarra of het comité binnen een week investeerders aan kan leveren. Dat lukt, één van de investeerders doet een bod dat in de honderden miljoenen loopt. Maar daarna blijft het stil en uiteindelijk wijst KPN het bod af.
6 juni: KPN zet door
Alle medewerkers van XS4ALL worden ingelicht over het voornemen van KPN om het XS4ALL-personeel over te brengen naar KPN. Zoals eerder aangekondigd kiest KPN voor een volledige integratie van XS4ALL in KPN. De gedwongen overstap betekent ook dat de ondernemingsraad van XS4ALL wordt opgeheven. Hiermee zet KPN de formele medezeggenschap buitenspel. Het is pijnlijk maar duidelijk: het actiecomité gaat vol inzetten op plan B.
25 juni: Ibarra kondigt vertrek aan
CEO Maximo Ibarra kondigt aan eind september te vertrekken bij KPN. Een vertrekkend CEO neemt doorgaans geen verstrekkende besluiten meer. Het actiecomité zet plan B even on hold.
1 augustus: OR dreigt KPN voor de rechter te slepen
De Ondernemingsraad (OR) van XS4ALL verwijt KPN wanbeleid en waardevernietiging. Dit staat in een brief die de directie van XS4ALL en KPN vandaag hebben ontvangen in het kader van het enquêterecht van de OR. KPN heeft plannen om XS4ALL op te heffen, maar de OR sommeert KPN nu om maatregelen te nemen om het voortbestaan van XS4ALL te garanderen. KPN heeft 30 dagen gekregen om te reageren. De OR heeft hierna de mogelijkheid om naar de Ondernemingskamer te stappen.
19 september: KPN negeert advies Ondernemingsraad en kondigt aan door te zetten
De directeur van XS4ALL laat weten, ondanks grote weerstand van klanten en medewerkers, doorgang te willen geven aan het opheffen en integreren van XS4ALL. Hij wijkt hiermee af van het advies van de OR en is daarmee verplicht om een maand te wachten met de uitvoering van zijn besluit. In deze periode kan de OR beslissen of het in beroep gaat tegen het besluit.
20 september: Kamervragen dankzij XS4ALL Moet Blijven
Om maximale druk te zetten en werkelijk álles te proberen, neemt het actiecomité contact op met Kamerleden. Met succes: zowel de SP als de PvdA stellen Kamervragen over XS4ALL. In de publieke opinie is het al duidelijk dat KPN niet wil bewegen, ondanks alle inhoudelijke argumenten. Intussen blijft de achterban groeien: meer dan 1000 mensen kopen een XS4ALL Moet Blijven shirt, 55.000 mensen hebben de petitie getekend en er staan vele honderden berichten in de media. De roep om Plan B wordt steeds luider.
26 september: Eerste aankondiging crowdfunding
Het actiecomité kondigt aan volledig te gaan voor Plan B, waarvoor zij op korte termijn met een crowdfundingactie zullen komen.
21 oktober: OR stapt naar de Ondernemingskamer
4 november: Actiecomité lanceert crowdfunding voor Plan B
Het moment is daar en de crowdfunding actie gaat van start – zoals dat past bij de community die inmiddels is ontstaan. De actie overtreft alle verwachtingen: binnen 3,5 dag staat de teller op 2,5 miljoen euro! Het actiecomite hoopte op 1,25 miljoen in vier maanden, maar het wordt 2,5 miljoen in nog geen vier dagen.
8 november: donaties blijven komen
Het is ongelooflijk dat het actiecomité 2,5 miljoen heeft opgehaald met de crowdfundactie. Maar het meest bijzondere zijn de vele steunbetuigingen. Zelfs nu de crowdfundcampagne is afgelopen, régent het nog donaties voor ‘plan B’. Deze grote blijk van vertrouwen en de vurige wens die er blijkbaar is om dit plan uit te voeren, vormen samen de echte ‘wauw’-factor in dit verhaal.
11 november: Lancering van Freedom Internet
Maandag 11 november om 11:11:11 uur wordt Freedom Internet gelanceerd. Wie zich dan aanmeldt wordt een Founding Member en is later als eerste aan de beurt om aangesloten te worden op het netwerk. Je wordt niet gewoon ‘klant’, maar echt deelnemer in een gemeenschap. Freedom is ook geen reguliere BV, maar hangt onder de stichting Appeltaart, die de ideologische waarden van Freedom bewaakt.
23 december: De uitspraak
Rechtspraak.nl: De ondernemingsraad van XS4ALL verzocht de Ondernemingskamer om XS4ALL en KPN te gebieden een besluit in te trekken dat kort gezegd inhoudt dat XS4ALL wordt geïntegreerd binnen KPN en dat het merk XS4ALL ophoudt te bestaan. De ondernemingsraad verzocht ook om een onderzoek te gelasten naar het beleid en de gang van zaken van KPN en XS4ALL en (onder meer) een tijdelijk bestuurder van XS4ALL te benoemen.
Vandaag heeft de Ondernemingskamer van het gerechtshof Amsterdam beide verzoeken van de ondernemingsraad van XS4ALL afgewezen. Het staat XS4ALL en KPN vrij om het besluit tot integratie uit te voeren.
Website XS4ALL Moet Blijven: https://xs4allmoetblijven.nl/