Safer Internet Day en TikTok

Vandaag is het Safer Internet Day. De organisatie hierachter is een Europees samenwerkingsverband. Er bestaat ook een Nederlandse afdeling.

Het motto van Safer Internet Day is: een beter internet voor kinderen. Op deze dag wordt de vraag gesteld hoe we het internet een veilige omgeving maken voor onze kinderen en jongeren. Zij zijn extra kwetsbaar en verdienen extra bescherming. Verschillende onderwerpen komen aan bod, zoals cyberpesten, online identiteit, jezelf beschermen online en social media.  

Over social media gesproken..

TikTok zaak

Misschien ben je er al bekend mee: de TikTok zaak. Op dit moment zijn in Nederland drie collectieve acties tegen TikTok ingesteld. Dit worden ook wel massaclaims genoemd. Maar wat betekent dat?

De eiser vordert

Er bestaan drie stichtingen die stuk voor stuk een rechtszaak zijn begonnen tegen TikTok. Dit hebben zij gedaan door hun vordering op te sturen naar de rechtbank. In een vordering maak je als eisende partij duidelijk wat je van de tegenpartij wilt. Met andere woorden: wat je van de tegenpartij vordert. In die rechtszaak wordt je dan ook de eiser genoemd.

De gedaagde en de dagvaarding

De andere partij wordt door jou voor de rechter gedaagd. Die partij heet ook wel de gedaagde.

Als je als eiser een vordering bij de rechtbank indient, dan doe je dat door het opsturen van een dagvaarding. Dit zijn vaak lange stukken tekst; een soort brief aan de rechter om goed uit te leggen wat je van de ander vordert. Om deze rechtszaak tegen TikTok te starten zijn drie dagvaardingen opgestuurd naar de rechtbank.

De drie dagvaardingen zijn online terug te vinden. Zo kunnen ze door iedereen worden gelezen. Ze zijn namens een hele grote groep mensen ingediend. Alle ouders van kinderen die op TikTok zitten, kunnen zich aansluiten bij de rechtszaak. Het is dus een actie die namens het collectief wordt gevoerd. Het collectief betekent hier: de grote groep die TikTok gebruikt en hun ouders. In het Engels wordt dit soort rechtszaken een class action genoemd. Een bekende class action is die van Erin Brockovich.     

Welke stichting?

Als eerste heeft de stichting SOMI zich gemeld bij de rechtbank. SOMI staat voor Stichting Onderzoek Marktinformatie. Daarna heeft ook de stichting Take Back Your Privacy zich gemeld. Deze stichting wordt in haar vordering gesteund door de Consumentenbond. Vervolgens heeft de stichting Massaschade en Consument van zich laten horen.

De rechtbank behandelt de drie rechtszaken tegelijk. Als je mee wilt doen aan de massaclaim, dan kun je een stichting kiezen en je erbij aansluiten.

De rechter

Op dit moment bekijkt de rechter of de drie vorderingen kunnen worden behandeld. Pas daarna gaat de rechter kijken naar de inhoud en de zaak daadwerkelijk behandelen. Het duurt dus nog wel even voordat de rechter uitspraak doet in deze zaak. 

Boete

In juli 2021 heeft de Autoriteit Persoonsgegevens TikTok al een boete opgelegd van 750.000 euro. Dit heeft er niet voor gezorgd dat TikTok is gestopt met het schenden van de privacy van kinderen.

Volgens de AP heeft TikTok de privacy van haar jonge gebruikers geschonden. TikTok is niet duidelijk over welke gegevens zij van de minderjarige gebruikers verzamelt en waarvoor zij die gebruikt. 

In 2020 startte de AP een grootschalig onderzoek naar TikTok vanwege deze zorgen over de privacy van kinderen. Kinderen zijn in de privacywetgeving aangemerkt als kwetsbare groep. Ze zijn extra kwetsbaar op social media. Juist omdat TikTok zich op deze doelgroep richt, moet zij extra zorgvuldig met de gegevens omgaan. En dat doet ze onvoldoende, aldus de AP.

Buitenland

In september 2021 is ook de Ierse toezichthouder een onderzoek gestart naar TikTok.

Niet alleen in Nederland lopen rechtszaken tegen TikTok. Ook in het VK is een massaclaim ingediend. In de VS is al een schikking getroffen van 92 miljoen US dollar! Wij zijn benieuwd wat de Nederlandse rechters zullen beslissen. Hoe lang mag TikTok nog doorgaan met deze privacy schending?